Yumurtlamanın kesin zamanını belirleyebilmek, gebe kalmayı planlayan veya doğum kontrolü uygulamak isteyen kadınlar için önemlidir.
Yumurtlamanın kesin tespiti için çok sayıda test ve cihaz geliştirilmiştir. Bu testler ve cihazlar arasında yumurtlamayı kesin gösteren referans cihaz ise transvaginal ultrason ile yumurtlamanın gösterilmesi olmuştur. Aşağıda ki yazımızda yumurtlama nasıl olur? ve yumurtlama günü hesaplama konusunda merak ettiğiniz sorularınızın yanıtlarını bulabilirsiniz.
Yumurtalık içinde, hipofiz bezi tarafından salgılanan foliküler uyarıcı hormonun (FSH) etkisi altında çok sayıda folikül yani yumurta keseciği büyür. Bu büyüyen foliküller östrojen salgılayarak hipofiz bezi, hipotalamus ve inhibin B üzerine negatif etkileyerek FSH salgılanmasını düşürür.
Çoğu foliküller kaybolurken düşük FSH seviyesine daha duyarlı tek folikül baskın folikül haline gelerek içinde yumurta ile büyür. Bu baskın folikül, östrojen salgılamaya devam eder. Kanda kalıcı yüksek östrojen seviyesi, hipofiz bezinden ani bir luteinize edici hormon salınımına neden olur ve bu hormonal artış daha sonra yumurtlamayı tetikler.
Yumurtlamadan sonra, baskın folikül, östrojen ve progesteronu salgılayan bir korpus luteuma dönüşür ve adet kanamasını başlatarak kaybolur.
Birçok yumurtlama günü hesaplama yöntemi vardır. Bunları kısaca sayacak olursak;
Yumurtlama günü hesaplama da evde hastanın kendi uygulayabildiği yöntemler olduğu gibi laboratuarda kan vererek yada klinik muayenede yumurtlamanın tespit edildiği yöntemlerde vardır.
Takvim yöntemi halk arasında en sık bilinen ve kullanılan yumurtlama hesaplama yöntemidir. Bu yöntemde yumurtlamanın tarihi sonraki yani beklenen adet tarihine göre hesaplanır. Yumurtlamanın beklenen adet tarihinden 14 gün önce olacağı varsayılır.
Örnek olarak 28 günlük adet döngüsü olan bir kadında yumurtlama 14. güne denk gelirken, 35 günlük bir döngüsü olan kadınların yumurtlaması 21. güne denk gelmektedir. Yumurtlamadan önceki 3-5 gün ve yumurtlamadan sonraki 2 gün döllenmenin mümkün olduğu dönemdir.
Transvaginal ultrasonografi yapılarak baskın folikülün maksimum büyümesi ve ardından boyutta azalma gözlemlenebilir ve yumurtlama zamanı belirlenebilir. Bu süre açıkça tanımlanabildiğinden yumurtlama tespiti için standart referans muayene olarak kabul edilir ve tüp bebek takibinde sıklıkla kullanılır.
Luteinize edici hormon (LH) dalgalanmasının saptanması, ister serumda ister idrarda olsun, yumurtlamaya çok duyarlı ve spesifiktir ve gebe kalma kapasitesinin belirlenmesinde büyük doğruluk sağlar. Bununla birlikte, bir kadının LH artışından önce ilişki ile vajene boşaltılan sperm, yumurtayı döllemek için yeterince uzun süre hayatta kalabileceğinden, bu artışı basitçe belirleyen yöntemler doğum kontrolü için ideal değildir.
İdrar LH tespit kitleriyle yumurtlama 24 saatlik bir sapma süresiyle tespit edilebilir.
Yumurtlamadan sonra dominant folikül korpus luteuma dönüşür ve progesteron salgılamaya başlar. Ovulasyonu doğrulamak için kandaki serum progesteronu ölçülebilir.
Yumurtlamayı geriye dönük olarak saptamak için yumurtlama sonrası girilen dönem olan luteal fazın ortasında tek bir serum progesteron düzeyi> 3 ng / ml kullanılmıştır. 5 ng / ml üstü bir serum progesteron ölçümü ise yumurtlamayı % 89 duyarlılıkla gösterebilir.
Doğum kontrol yöntemi olarak kullanılması uygun değildir. Buna karşın üreme tıbbında sıklıkla kullanılır.
Bazal vücut ısısı izlenmesi, yumurtlamayı tespit etmek için en basit ve en az girişimsel yöntemlerden biri haline gelmiştir. Bazal vücut ısısının yükselmesi, progesteronun termojenik etkisinden kaynaklanmaktadır.
Adet döngüsünün foliküler fazı sırasında (yumurtlama öncesi dönem) bazal vücut ısısının en düşük noktasına ulaştığında, yumurtlamadan yaklaşık 1 gün öncesine kadar bazal vücut ısısı genellikle 36 ila 37 derece arasında kalır. Yumurtlamadan sonra korpus luteum progesteron salgılamaya başlar.
Bazal vücut ısısı yükselir ve luteal faz (yumurtlama sonrası dönem) boyunca plato çizer. Geç luteal fazda, korpus luteum kaybolduğunda ve serum progesteron seviyesi düştüğünde, Bazal vücut ısısı adet kanamasının başlangıcından 1-2 gün önce veya hemen sonra en alt seviyeye döner.
Doğurganlık penceresini belirlemek için kadınlara, her gün uyandıklarında ve herhangi bir aktiviteye başlamadan önce ağız, vajinal veya rektal sıcaklıklarını ölçmelerini önerilebilir. Modern dijital termometreler, bazal vücut ısısının izlenmesini daha kolay hale getirmiştir.
Servikal mukus, servikal ve endoservikal bezler tarafından salgılanır. Servikal mukusun görünümü adet döngüsünün farklı aşamalarında değişiklik gösterir. Yumurtlama döneminin dışında, bu mukus esas olarak sperm ve mikro organizmalara bariyer sağlayan ağ benzeri bir yapı oluşturan yüksek moleküler ağırlıklı glikoproteinden (müsin) oluşur.
Muayene ile mukus kalın ve yoğun görünür. Yumurtlama döneminde östrojen etkisi altında aselüler su üretimi artar ve müsin üretimi azalır. Ağ benzeri yapı sonuç olarak gevşer ve sperm geçişi için oldukça alıcı hale gelir. Kadınlar bu dönemde çiğ yumurta akına benzeyen artan miktarda sulu akıntı yaşarlar.
Tükürük eğreltiotu testi tükürüğün yumurtlama döneminde mikroskop altında eğreltiotu şeklinde görülmesi şeklinde tanımlanır. Yumurtlamadan önce artan östrojen ve adrenokortikotropik hormon seviyeleri, insan vücudundaki elektrolitleri ve sıvı durumunu düzenleyen aldosteron salgılanmasını uyarır.
Tuzun kristalleşmesi, bir mikroskop altında gözlemlenen tükürüğün eğreltiotu görünümünü oluşturur. Kullanımı zor tarihsel bir metoddur.
Yazımızda anlattığımız yöntemler yumurtlama günü hesaplamada en çok kullanılan yöntemler olarak ortaya çıkmıştır.
Yukarıda bahsedilen yöntemlerin hiçbiri tek başına bu özelliklerin tümüne uymamaktadır Transvaginal ultrasonla yumurtlamanın tesbiti ise bir referans yöntemdir. Tüm testlerin başarısı transvaginal olarak yumurtlamanın tespit edilmesiyle karşılaştırılır.
Yumurtlamada vücut sıcaklığı nedir?
Normal bazal vücut sıcaklığı 36-37 derecenin üzerine çıkar
Yumurtlama Dönemi Hesaplama
Yumurtlama takvim yöntemine beklenen adet tarihinden 14 gün öncedir
Yumurtlama Takvimi
Yumurtlama takvimi beklenen adet tarihinden 14 gün öncedir. Örnek olarak 28 günde bir adet görende 28-14: 14 , 35 günde ise 35-14: 21. Gündür.
Yumurtlama dönemi nedir?
Yumurtlama dönemi üreme çağındaki kadınlarda olgun yumurtanın üreme kanallarına atıldığı ve döllenme olasılığının en yoğun olduğu dönemdir
Yumurtlama dönemi ne zaman?
Yumurtlama dönemi kadının adet döngü süresine göre değişir. 21 günde bir adet görende adet başlangıcından sonra 7-8.gün gibi, 35 günlük döngüde ise 21. Günde gerçekleşir.
Yumurtlama Günü Hesaplama
Yumurtlama günü hesaplamak için bir çok yöntem olmakla birlikte en sık kullanılanı takvim metodudur.
