Rahim alma ameliyatları geleneksel tıp literatüründe Histerektomi olarak adlandırılır. Rahmin vücuttan tam olarak çıkarılması ameliyatıdır.
Rahim çıkarma farklı sebeplerle ve farklı yöntemlerle gerçekleştirilir. Rahim almayı gerektiren durumları ve tercih edilebilecek cerrahi yöntemleri bu yazımızda bulabilirsiniz.
Rahmin (uterus) karından yada vajinal yoldan çıkarılması ameliyatıdır. Karından yapılacak rahim çıkarma ameliyatı karında kesi yaparak açık ameliyat, laparoskopik yada robotik yolla ise 5 ile 10 mm lik deliklerden yapılır. Eğer rahim çıkarmada vajinal yol tercih edilecekse vajinal histerektomi olarak adlandırılır.
Rahim alma ameliyatı ameliyathane şartlarında genel anestezi altında hasta uyutularak yada belden yapılan epidural anestezi altında hasta uyanıkken yapılabilir. Eğer açık ameliyat yapılacak ise epidural, laparoskopi ile ameliyat gerçekleştirilecekse genel anestezi tercih edilir.
Esas amaç rahmin ön komşuluğunda mesaneden, arka komşuluğunda son barsak(rektum)tan güvenle ayrılıp, rahmi besleyen damarlar ve rahmi tutan bağlar bağlandıktan sonra vajenden ayrılmasıdır. Rahim vajenden ayrıldıktan sonra vajenin bitimine atılacak dikişlerle bir güdük oluşturulur. Rahim açık ameliyatlarda karından laparoskopik yada kapalı ameliyatlarda ise vajinal yoldan çıkarılır.
Histerektomi eğer jinekolojik kanserler için yapılıyorsa rahmin daha geniş bir şekilde çıkarıldığı radikal histerektomi olarak yapılabilir yada iki tarafta tüp ve yumurtalıkların alındığı salpingooferektomi ameliyatları ile birlikte yapılır.
Rahim Çıkarma ameliyatlarında 3 temel yöntem,
Rahim çıkarma (histerektomi) ameliyatında her zaman için ilk seçenek vajinal yol olmalıdır. Vajinal histerektomi olarak adlandırılan bu seçenek karında kesi olamdığı için daha hızlı iyileşme ve daha az komplikasyon oranına sahiptir fakat her hastaya uygun olmayabilir. Bu yöntemin uygulanabilmesi için hastanın rahminin vajene yada vajenin dışına sarkmış olması (prolapsus) olması gerekir.
Eğer sarkma derecesi çok fazla ise rahim alındıktan sonra güdüğün kalça kemiğine asıldığı pelvik taban cerrahileri (sakrospinöz fiksasyon, sakrokolpopeksi) ameliyata eklenebilir. Prolapsus (rahim sarkma) cerrahileri için ilgili sayfalarımızı ziyaret edebilirsiniz.
Vajinal histerektominin uygulanamadığı hastalarda temel yaklaşım ameliyatın karından geçekleştirilmesidir.
Ameliyata karından yaklaşımda klasik yöntem ameliyatın açık kesi ile yapılmasıdır. Karına yapılacak kesi kasık bölgesinde sezaryan kesisine benzer yatay olarak yada göbekten kasıklara doğru dikey olarak yapılabilir.
Damarları ve bağları kesilip bağlanan rahim vajenden ayrılarak karından çıkarılır ve vajen güdüğü kapatılır. Bu işleme tıp dilinde total abdominal histerektomi adı verilir. Ardından batın katları anatomik olarak kapatılır ve işlem sonlandırılır. Eğer ameliyatta rahim boynu denilen serviks bırakılırsa bu durumda Supraservikal yada subtotal histerektomi adını alır.
Modern cerrahi yöntemlerde rahmin çıkarılması için önerilen yöntem ise karna yerleştirilecek 5 yada 8 mm lik trokarlar yardımıyla yapılacak laparoskopik yada robotik histerektomidir.
Başlangıçta laparoskopi (kapalı ameliyatı),vajinal histerektomi (vajinal rahim çıkarılması) ameliyatlarından önce bozulmuş anatomiyi karın içi boşluğuna girerek düzeltmek ve ameliyatı kolaylaştırmak için kullanılmıştı.
Günümüzde ise karın içi yapışıklıklar, endometriosis, veya büyük miyom olan bir rahimde vajinal histerektominin yapılabilirliğini değerlendirmek veya ameliyatın bir kısmı yada tamamını laparoskopik olarak gerçekleştirmek için kullanılmaktadır.
Her 3 yöntem içinde temel teknikler standardize edilmiş olmasına karşın tekniklerin avantajları, riskleri ve hangisinin ne zaman kullanılması gerektiği konusundaki tartışmalar devam etmektedir.
LAVH üç teknik arasında en sık kullanılan ve en hızlı yayılan yöntemdir. Teknik olarak öğrenilmesi ve uygulanması diğerlerinden daha kolaydır.
Üç yada dört giriş teknikleri kullanılarak karın içi zarlar (periton) gözlenir, varsa yapışıklıklar ayrılır. Yumurtalıkları besleyen (yumurtalıkların alındığı) yada yumurtalık ve rahim arasındaki (yumurtalıkların korunduğu ameliyatlarda) atardamarlar bağlanır ve kesilir.
Rahmi karın ön duvarına bağlayan bağlar kesilir. Rahim ile mesane birbirinden ayrılır. Bu aşamada rahmin ana atardamarları laparoskopik olarak kesilebilir yada cerrah bu aşamada vajinal ameliyata geçmeyi tercih edebilir ve ameliyatı vajinal olarak tamamlar.
Rahim vajenden doğurtularak çıkarılır. Rahmin vajene doğru sarkma derecesi fazla ise daha çok tercih edilen bir yöntemdir.
Eğer laparoskopik yani Kapalı Rahim Ameliyatı cerrahisinde, rahim vajenden laparoskopik olarak ayrılıyor ve laparoskopik olarak vajen güdüğü dikiliyorsa işlem total laparoskopik histerektomi olarak adalandırılır. İşlem vajinal yoldan rahmin çıkarılması ve laparoskopik vajinal güdük dişleri atılması ile sonlandırılır.
Ameliyat sonrası daha az ağrı, hızlı iyileşme, hızlı taburculuk ve daha az barsak tıkanıklığı görülmesi sebebiyle kapalı ameliyatların avantajı büyüktür. Hazla günlük yaşamına hızlı bir dönüş sağlar.
Rahim Çıkarılması önerilen bir çok neden bulunmaktadır. Bunları sıralayacak olursak;
Rahim dokusunun düz kas tümörü olan miyomlar tüm dünyada rahmin alınmasına sebep olan en önemli sebep olarak ortaya çıkmaktadır. Buna karşın miyomda ilk seçenek rahmin korunmasıdır.
Medikal tedaviye yada ilaçlı spiral uygulamalarına dirençli anormal rahim kanaması rahim alınması sebepleri arasında ön sırada yer alır. Kontrol edilemeyen kanamalarda hasta üremesini tamamlamış ve üreme yaşının son dönemlerindeyse rahmin alınması önerilebilir.
Rahim kanseri öncülü lezyonlar da (endometrial hiperplazi) rahim kanseri yada diğer jinekolojik kanserlerde rahim alınması gerekir.
Adenomyosis adı verilen çikolata kisti hastalığının rahim duvarındaki formu şiddetli adet sancılarına yol açabilir. Üremesini tamamlamış yada üreme çağının son dönemindeki kadınlara histerektomi önerilebilir.
Her ameliyatta karşılaşılabilecek minör komplikasyonlar histerektomi operasyonunda da karşılaşılabilir. Bunlar anesteziye bağlı komplikayonlarda olabilir.
Histerektomi ameliyatının komplikayonları kısaca;
Rahim Alma Ameliyatı, rahim çıkarma ameliyatı yada tıbbı literatürde Histerektomi ameliyatı Prof. Dr. Önder Koç tarafından en donanımlı özel hastanelerde yapılmaktadır.
Rahim ameliyatından sonra adet kesilmesi ile karşılaşılır. Bu durum klinik olarak kanda yumurtalıkların salgıladığı hormonlar görevini yerine getirdiği için menapoz olarak tanımlanmaz. Hasta adet kesilmesi dışında menapozda görülecek olumsuz etkileri yaşamaz. Kalp ve damar hastlalıklarından ve kemik erimesinden korunur.
Rahmi alınan kadın doğal yolla gebelik yaşayamaz çünkü rahim bebeğin yerleştiği ve geliştiği organdır. Rahmi olmayan ama yumurtalığı korunan kadın yumurtalarını bağışladığı bir kadının taşıyıcılığı anneliği ile çocuk sahibi olabilir. Bu yönteme taşıyıcı annelik adı verilir ve ülkemizde yasalarla engellenmiştir.
Rahim alınırken yumurtalıkların da alınması hastayı menapoza sokar. Menapoz komplikasyonları görülmeye başlanır. Bu nedenle eğer yumurtalıkta bir problem yoksa yada birinci derece akrabalarda yumurtalık kanseri öyküsü yoksa yumurtalıkların korunması önerilir.
Rahmin üreme çağı tamamlandıktan sonra alınmasının olumsuz bir etkisi yoktur. Buna karşın ameliyat tekniğinde rahmi tutan bağların korunamaması durumunda vajen sarkması, vajenden doku çıkarılması durumunda vajinal kısalık gibi durumlarla karşılaşılabilir.
Laparoskopik olarak yapılan rahim ameliyatında tek, açık rahim ameliyatında 2 gece hastanede yatış önerilir. Kapalı ameliyatlar hızlı hareketlilik kazanma için büyük avantaja sahiptir. Uzun yatış süresi ve hareketsiz kalınması pıhtılaşma riskini artırır.
Ameliyat sonrası iki ay süreyle ağır kaldırılmaması ve iki ay süreyle cinsel ilişkiye girilmemesi önerilir. Vajen dikişlerinden pembe ve kahverengi renkli lekelenmeler gelebilir.
Ameliyat öncesinde rahim ağzı kanseri veya kanser başlangıcı tanısı alarak rahim ameliyatı olduysanız rahim ağzı kanseri taraması için smear aldırmaya devam etmeniz önerilir.
