Tüp bebek tedavisinde beslenme nasıl olmalı?

Tüp bebek tedavisinde beslenme nasıl olmalı?

Tüp bebek tedavisinde beslenme hormon üretiminizi, yumurta sayısını, yumurta kalitesini, rahmin iç zar tabakasının kalitesini ve doğurganlıkla ilgili diğer birçok süreci etkileyebilir. Erkekte ise beslenme erkekte sperm üretimini etkiler. Beslenme IVF tedavisi başarısında oldukça önemli bir rol oynamaktadır.

Tüp bebek tedavisinde beslenme konusunda başarıyı artıran faktörler, beslenme önerileri, uzak durulması gereken ürünler ve tüp bebek tedavisinde egzersizin etkileri konusunda merak ettiklerinizi bu yazımızda bulabilirsiniz.

Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Artıran Faktörler

Tüp bebek tedavisinden 1 ile 3 ay öncesinde omega 3 türevleri olan DHA (dokosahekzaenoik asit) ve EPA (Eikozapentaenoik Asit-norveç somonu ve tuna balığında bulunan omega 3),

çinkodan zengin dietler, vitamin D, çoklu vitamin ve mineral destekleri, antoksidan içeren destek ajanlar menüde yer almalıdır.

Tüp Bebek Tedavisinde Beslenme Önerisi Ankara

Tüp bebek tedavisinde üreme tıbbı uzmanları tarafından Akdeniz Tipi beslenme önerilmektedir. Renkli sebze içeren gıdalar vücudun ihtiyaç dengesine olumlu katkıda bulunur. Akdeniz tipi beslenme IVF te başarı oranını 35 yaş altı kilolu olmayan kadınlarda artırabilir.

Tüp bebek tedavisinde biri de ideal kilo da olmak başarıyı artıran etkenlerden bir tanesidir. Diyetisyen yardımı alınarak tedavi öncesi ideal kiloya inmek tedavi başarısını artırır.

Diyet sperm kalitesini de etkileyebileceği için Akdeniz Tipi Beslenme eş içinde önerilebilir.

Tüp bebek tedavisinde bir ay önce folik asit açısından zengin prenatal kombine vitamin kullanımı önerilir. Tüp bebek tedavisi öncesinde vitamin D desteği de yaygın olarak önerilir. Folik asit desteği beyin ve spinal kord bozukluklarını azaltırken, vitamin D desteğinin otizm den koruduğu düşünülür.

Tüp bebek tedavisinde beslenme önerileri yaparken dikkat edilmesi gerekenleri sıralayacak olursak;

• Tüp bebek tedavisinde bol sıvı almak (günde 8-10 su bardağı su alımı),
• Taze meyve ve sebzelere günlük öğünlerde daha geniş yer verilmeli,
• Balık ve kümes hayvanları gibi yağsız protein içeren etler seçilmeli,
• Tam tahıllı buğday ürünleri tercih edilmeli,
• Fasulye, nohut, barbunya ve mercimek gibi baklagiller diyette yer almalı,
• Az yağlı pastörize süt ürünlerine tercih edilmeli, doymuş yağ ve trans yağ içeren ürünlerden uzak durulmalı,
• Avokado, sızma zeytinyağı, kabuklu yemişler ve tohumlar gibi sağlıklı doymamış yağ içeren ürünler tüketilmeli,
• Kırmızı et, şeker, rafine tahıllar ve diğer yüksek oranda işlenmiş gıdalardan kaçınılmalı,
• Salam, sosis, pastırma, çiğ köfte ve suşi gibi pişmemiş et ürünleri tüketilmemelidir,
• Tuz öğünlerde sınırlandırılmalı ve tuz yerine yiyecekler otlar ve baharatlarla tatlandırılmalı,
• Çinko açısından zengin Kabuklu kuruyemişler, tam tahıllar, baklagiller, patates ve süt ürünleri tercih edilmeli,
• Folattan zengin avokado, brokoli gibi ürünler tüketilmeli,
• Yapay tatlandırıcılardan uzak durulmalıdır.

Tüp bebek tedavisinde erkek için önemli beslenme önerileri yapılmıştır. Bunların temelini sperm kalitesini artırmak için antioksidan alımı (vitamin C, vitamin E, folat ve çinko) alımı oluşturur. Vitamin C erkekte sperm sayı ve yoğunluğunu artırırken, Vitamin E sperm hareketliliğini artırmaktadır. Vitamin C alan erkekler de daha az sperm DNA hasarı gözlenir.

Tüp bebek tedavisi erkek te yüksek miktarda sebze ve meyve alımının spermin yumurtayı dölleme oranlarının artırdığı gösterilmiştir.

Tüp Bebek Tedavisinde Uzak Durulması Gerekenler

Tüp bebek tedavisinde uzak durulması gereken önemli kimyasal ajanları inceleyecek olursak;

• Formaldehit; Tırnak cilası.
• Parabenler, triklosan ve benzofenon; kozmetik ürünler, nemlendirici ve sabunda bulunur.
• BPA (bisfenol) ve diğer fenoller; gıda paketleme malzemelerinde yer alır. BPA ayrıca diş dolgusu, izolasyon maddeleri ,biberonlar, lensler, DVD ve CD ler, elektronik aletler, spor aletleri içinde bulunabilir.
• Brom içeren yangın söndürücüler, brom içeren mobilya, elektronik eşya ve kıyafetler, jimnastik matları.
• Perflorlu malzemeler özellikle leke tutmaz malzemeler ve yapışmaz pişirme araçlarında bulunur.
• Dioksin içeren et, mandıra ürünleri, plastik, ilaç kaplamalar, kokulu kozmetikler.

Tüp Bebek Tedavisi ve Egzersiz

Tüp bebek tedavisinde genelde egzersiz kısıtlaması önerilmez ve rutin olarak yaptığınız egzersizlere devam edin önerisi yapılabilir. Bunun istisnası ağır koşular ve profesyonel spor hareketleridir. Uzun koşu antremanları ve profesyonel spor çalışmaları yerini hafif yürüyüşlere ve esneme egzersizlerine bırakmalıdır.

Tüp Bebek Tedavisini Etkileyecek İlaç Kullanımını

Tüp bebek tedavisine başlarken hastanın günlük olarak kullandığı ilaçları doktoruna bildirmesi gerekir. Bazı ilaçlar tüp bebek tedavisini etkileyebilir. Bu ilaçları kısaca sıralayacak olursak;

Aspirin, ibuprofen ve naproksen gibi non-steroid antiinflammatuar ajanlar,

• Antidepresan ajanlar (depresyon, anksiete tedavisi),
• Steroid kullanımı (astım ve lupus tedavisi),
• Anti-epileptik ilaçlar,
• Tiroid ilaçları,
• Ciltte kullanılan östrojen ve progesteron preparatları,
• Kemoterapi ilaçları.

Tüp Bebek Tedavisi ve Uyku Düzeni

Üreme döngüsü ve uyku arasındaki yakın ilişki artık kabul edilmektedir. Yeterli uyku uyumanın tüp bebek tedavi başarısını artırdığına inanılmaktadır. Yapılan çalışmalarda gecelik 7 yada 8 saatlik uyku uyuyan kadınların gebelik oranlarının az uyuyanlara göre daha yüksek olduğu gösterilmiştir.

Melatonin uyku düzenini ve üremeyi düzenleyen bir hormondur. Melatonin gece salgılanmaya başlar ve tepe noktasına ulaştığı gece 10 ve 11 uykuya başlamak için ideal saatler olarak önerilir.

Tüp bebek tedaviniz sırasında düzenli uyku için yatak odası ısısının 16-19 dereceye düşürülmesi, yatağa gitmeden ılık suyla duş alınması, yatak odasında lavanta bulundurulması, yatmadan 4 ile 6 saat önce kahve alımının kesilmesi, yatmadan 2-3 saat önce son öğünden kalkılmış olması, yatarken hafif müzikler dinlenmesi, yatmadan yarım saat önce elektronik görüntülü aletlerin kapatılması ve yatmadan hemen önce hafif esneme egzersizler yapılması önerilir.

Tüp Bebek Tedavisi ve Cinsel Hayat

Tüp bebek tedavisi sırasında cinsel aktivitenin devamlılığı yada ara verilmesi çiftlerin doktorlarına en sık sorduğu sorulardan birisidir.

Yumurta toplama sırasında sperm numunesi de eş zamanlı alınır. Yumurta toplamadan önceki 3-4 günde spermin ilişki yada mastürbasyonla boşaltılması önerilmez. Bu sürede ilişkiden kaçınılması elde edilen numune kalitesini artırmaktadır.

Tüp bebek tedavisi sırasında cinsel ilişki önerilmez. Rahim ağzı ve rahim hareketleri ağrılı hale gelir. Yumurtalıklarda normalden büyük hale geldiği için ilişki kasık ağrısı şikayeti yaratabilir.

Tüp Bebek Tedavisi ve Alkol Alımı

Tüp bebek tedavisi ve alkol alımı alkolün alınan ilaçlarla yapabileceği etkileşiminden dolayı önerilmez. Yapılan araştırılmalarda alkol tüketimi olan kadınlarda canlı doğum oranlarının alkol tüketmeyenlere göre düşük olduğu tespit edilmiştir. Alkol tüketimi olan kadınlarda tüp bebek tedavisinde elde edilen yumurta sayısının düştüğüne inanılmaktadır.

Embriyo transferinden sonra kesin alkol kısıtlaması önerilir.

Alkol kullanımı erkeklerde de düşük sperm kalitesi ile ilişkilidir. Alkol alan hastaların sperm sayılarının düştüğü, sperm şeklinde (morfoloji) bozulmanın daha fazla gözlendiği tespit edilmiştir. Teratozoospermi ve oligozoospermi adını verdiğimiz şekil bozukluğu ve sperm sayısal azlığı alkol alan erkeklerde daha sık görülür.

Tüp Bebek Tedavisi ve Sigara

Sigara içildiğinde akciğerlere alınan dumanla birlikte oksidatif stresin vücutta yarattığı olumsuz etkiler gözlenir. Sigara dumanında 4000 den fazla kimyasal bulunur. Sigara içen kişi çok çeşitli zehirli kimyasallara maruz kalır. Sigara filtresinde yoğun olarak toksik polifenoller birikirken, sigara dumanında yüksek konsantrasyonda nitrik oksit bulunur. Bu kimyasallar akciğeri oksidatif strese sokan temel maddelerdir. Sigara içenlerin kanlarında daha az antioksidan madde bulunur.

Tüp bebek tedavisi alan kadınlarda ve genel olarak üremede sigara yumurta rezervini azaltır ve sigara içen kadınlarının yumurtalarında döllenme oranları daha düşüktür.

Tüp Bebek ve Stres Kontrolü

Tüp bebek tedavisi hem kadın hemde erkek için stresli bir süreçtir. Bu stresli süreçle başa çıkabilmek için yapılması gerekenleri sıralayacak olursak;

• Yeterli gece uykusu ve gündüz kısa kestirmeler,
• Yeterli su alımı,
• Solunum egzersizleri,
• Ilık su banyoları,
• Düşük şiddette hafif egzersizler (yüzme , yürüyüş, yoga),
• Birlikte olmaktan hoşlandığınız insanlarla kısa süreli sosyalleşmeler,
• Meditasyon yapmak,
• Aşırı iş yükünden kaçınıp kitap ve sinema gibi hobilere zaman ayırmak.

Tüp bebek tedavisi günümüzde sık karşılaşılan tedavi yöntemlerinden birisidir. Neredeyse üreme tıbbı yardımı alan her 8 kadından biri tüp bebek tedavisi uygulamaları ile karşılaşmaktadır.

Tüp bebek tedavisi beslenme önerileri Ankara Çankaya da ki kliniğimizde Prof. Dr. Önder Koç tarafından verilmektedir. Tüp bebek tedavisi hakkında sorularınız ve randevu için bize +90 505 287 4333 nolu telefonumuzdan ulaşabilirsiniz.

Referanslar

1. Broekmans F, Kwee J, Hendriks D, Mol B, Lambalk C. A systematic review of tests predicting ovarian reserve and IVF outcome. Hum Reprod Update. 2006;12(6):685–718. doi: 10.1093/humupd/dml034. 
2. Eggert J, Theobald H, Engfeldt P. Effects of alcohol consumption on female fertility during an 18-year period. Fertil Steril. 2004;81(2):379–83. doi: 10.1016/j.fertnstert.2003.06.018.
3. Ruder EH, Hartman TJ, Reindollar RH, Goldman MB. Female dietary antioxidant intake and time to pregnancy among couples treated for unexplained infertility. Fertil Steril. 2014;101(3):759–66. doi: 10.1016/j.fertnstert.2013.11.008. 
4. Yovich J. Embryo quality and pregnancy rates in in-vitro fertilisation. Lancet. 1985;325(8423):283–4. doi: 10.1016/S0140-6736(85)91061-X. 
5. Giorgetti C, Terriou P, Auquier P, Hans E, Spach J-L, Salzmann J, et al. Implantation: Embryo score to predict implantation after in-vitro fertilization: based on 957 single embryo transfers. Hum Reprod. 1995;10(9):2427–31. doi.
6. Hull MG, North K, Taylor H, Farrow A, Ford WCL. Delayed conception and active and passive smoking. Fertil Steril. 2000;74(4):725–33. doi: 10.1016/S0015-0282(00)01501-6. 
7. Liu Y, Gold EB, Lasley BL, Johnson WO. Factors affecting menstrual cycle characteristics. Am J Epidemiol. 2004;160(2):131–40. doi: 10.1093/aje/kwh188.
8. Hayatbakhsh MR, Clavarino A, Williams GM, Sina M, Najman JM. Cigarette smoking and age of menopause: a large prospective study. Maturitas. 2012;72(4):346–52. doi: 10.1016/j.maturitas.2012.05.004. 
9. Anifandis G, Bounartzi T, Messini C, Dafopoulos K, Sotiriou S, Messinis I. The impact of cigarette smoking and alcohol consumption on sperm parameters and sperm DNA fragmentation (SDF) measured by Halosperm® Arch Gynecol Obstet. 2014;290(4):777–82. doi: 10.1007/s00404-014-3281-x. 
10. Klonoff-Cohen H, Natarajan L, Marrs R, Yee B. Effects of female and male smoking on success rates of IVF and gamete intra-Fallopian transfer. Hum Reprod. 2001;16(7):1382–90. doi: 10.1093/humrep/16.7.1382. 
11. Yovich J, Stanger J, Hinchliffe P. Targeted gonadotrophin stimulation using the PIVET algorithm markedly reduces the risk of OHSS. Reprod Biomed Online. 2012;24(3):281–92. doi: 10.1016/j.rbmo.2011.11.014. 
12. Zitzmann M, Rolf C, Nordhoff V, Schräder G, Rickert-Föhring M, Gassner P, et al. Male smokers have a decreased success rate for in vitro fertilization and intracytoplasmic sperm injection. Fertility and Sterility. 2003;79(Supplement 3):1550–4. doi: 10.1016/S0015-0282(03)00339-X.
13. Das S, Chattopadhyay R, Ghosh S, Goswami S, Chakravarty B, Chaudhury K. Reactive oxygen species level in follicular fluid—embryo quality marker in IVF? Hum Reprod. 2006;21(9):2403–7. doi: 10.1093/humrep/del156. 
14. Mitra A, Chakraborty B, Mukhopadhay D, Pal M, Mukherjee S, Banerjee S, et al. Effect of smoking on semen quality, FSH, testosterone level, and CAG repeat length in androgen receptor gene of infertile men in an Indian city. Syst Biol Reprod Med. 2012;58(5):255–62. doi: 10.3109/19396368.2012.684195.
15. Sipinen V, Laubenthal J, Baumgartner A, Cemeli E, Linschooten JO, Godschalk RW, et al. In vitro evaluation of baseline and induced DNA damage in human sperm exposed to benzo [a] pyrene or its metabolite benzo [a] pyrene-7, 8-diol-9, 10-epoxide, using the comet assay. Mutagenesis. 2010;25(4):417–25. doi: 10.1093/mutage/geq024. 
16. Jensen TK, Hjollund NHI, Henriksen TB, Scheike T, Kolstad H, Giwercman A, et al. Does moderate alcohol consumption affect fertility? Follow up study among couples planning first pregnancy. BMJ. 1998;317(7157):505–10. doi: 10.1136/bmj.317.7157.505.