Hamile kadınların %10’unda miyom vardır. Miyom bebeğin yerleştiği rahim iç duvarını ve rahim yapısını etkileyerek olumsuz gebelik sonuçlarına neden olabilir.
Yapılan çalışmalarda miyomu olan hamilelerin %10-40’ında olumsuz gebelik sonuçları olduğu gösterilmiştir. İleri yaş ve aşırı kilonun da gebelikte miyom görülme riskini artırdığı bilimsel olarak saptanmıştır.
Bu yazımızda “Miyom bebeğe zarar verir mi?Miyom bebeğin gelişimini etkiler mi?” sorularını cevaplayacağız.
Hamileliğin her döneminde miyomun bebek üzerine zararlı etkileri olabilir. Gebeliğin erken haftalarında düşüğe neden olabilirken, ilerleyen gebelik haftalarında hem anne hem de bebek için zararlı etkilere yol açabilir.
Miyomun gebeliğe olası zararları şunlardır;
Miyomlar yerleşim yerine göre ve boyutuna göre düşük riskini artırır. Özellikle submüköz ve intramural miyomlar düşüğe neden olabilir. Submüköz miyomun boyutu küçük bile olsa düşüğe neden olabilir. Bu nedenle gebelik planlayan bir kadında submüköz miyom saptanırsa, gebelik öncesi miyom ameliyatla alınmalıdır.
Miyom ve ameliyatı hakkında daha ayrıntılı bilgi için miyom ameliyatı ▶ sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
İntramural miyomun düşüğe neden olması için rahim iç duvarına baskı yapması gerekir. Rahim iç duvarına (endometriyum) baskı yapmayan, yani bebeğin yerleşeceği kaviteden uzak intramural miyomlar düşüğe neden olmaz.
İntramural miyomlar tehlikeli boyutlara ulaştıysa rahimde kasılmalara neden olarak düşüğe sebep olabilir. Ancak bu durum nadir görülür. Çok büyük boyutlara ulaşmış ancak rahim iç duvarına baskı yapmayan intramural miyomlar daha çok erken doğuma veya ilerleyen gebelik haftalarında düşüğe neden olabilir. Erken gebelik haftalarında düşüğe sebep olmaz.
Subseröz yani rahim dışına doğru büyümüş olan miyomlar ise gebelik kaybına neden olmaz.
Hamileliğin 37. Haftasından önce olan doğumlara erken doğum denir. Erken doğumun bir çok nedeni vardır, bunlardan biri de miyomlardır. Miyom rahimin esnekliğini azaltarak, doğum sancısına neden olan oksitosin hormonunun salgılanmasını artırarak erken doğuma neden olur.
Miyomlar doğum sancısını başlatmadan bebeğin suyunun gelmesine de neden olabilir. Bebeğin suyu erken gelirse gerekli hazırlıkların ardından doğumun gerçekleştirilmesi gerekir. Çünkü suyun erken gelmesi bebekte ve annede enfeksiyon riskini artırır.
Yapılan çalışmalarda daha çok intramural, büyük boyutlardaki veya çok sayıda olan miyomların erken doğuma neden olduğu gösterilmiştir. Subseröz miyomların erken doğuma sebep olması beklenmez.
Miyomlar yer kaplayıcı etkileri nedeniyle bebeğin eşi ile ilgili sıkıntılara neden olabilirler. Miyom rahimde baskı yaparak ve kanlanmayı bozarak plasenta ile ilgili problemlere neden olur. Bu problemler arasında dekolman plasenta ve plasenta previa bulunur.
Dekolman plasenta bebeğin eşinin erken ayrılması, Plasenta previa ise bebeğin eşinin önde olması olarak tanımlanır. Dekolman plasenta acil sezaryen nedenidir. Eğer dakikalar içinde bebek doğurtulmazsa bebek kaybedilebilir. Annede pıhtılaşmaya bağlı ölümcül bir tablo görülebilir.
Bebeğin eşi önde ise her an gebelikte kanama olma riski vardır. Eğer kanama kendini kontrol edemezse kaçıncı gebelik haftasında olursa olsun acil sezaryen ile doğumun gerçekleştirilmesi gerekir.
Miyom bebeğin eşinin arkasına yerleşmişse baskı ve kanlanmanın bozulması nedeniyle eşin erken ayrılmasına neden olabilir.
Miyomlar rahimin kasılma yeteneğini azalttığı için doğum sonrası kanama riskini artırabilir. Bu nedenle miyomu olup doğum yapan bir kadında kanama açısından uyanık olmak gerekir. Kanamanın olmaması için gerekli önlemler alınmalıdır.
Miyomlar bebeğin eşinin ayrılmasını engelleyerek de doğum sonrası kanamaya neden olabilir. Bu durumda elle halas denilen yöntemle bebeğin eşinin alınması gerekebilir.
Çok büyük boyutlara ulaşmış intramural veya submuköz miyom bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Özellikle ilerleyen hamilelik haftalarında bebeğin gelişmesi için yeterli alan olmadığı için veya bebeğe giden kan akımını azaltarak bebeğin gelişimini engelleyebilir.
Yapılan çalışmalarda miyomu olup doğum yapanların bebeğinde gelişme geriliği ve düşük doğum ağrılığı gibi sorunların miyomu olmayanlara göre daha çok olduğu gösterilmiştir.
Miyom bebeğin ters gelmesine veya doğum kanalına girmesine engel olarak normal doğuma engel olabilir. Normal bir gebelikte gebeliğin ilerleyen haftalarında bebeğin makat gelişten baş gelişe dönmesi gerekir. Ancak miyomdan dolayı bebek rotasyon hareketlerini yapamaz ve makat duruşta kalır.
Doğum başladığında sancılarla beraber bebeğin doğum kanalına girmesi gerekir. Ancak yine miyomun baskısı nedeniyle bebek doğum kanalına giremez ve doğum eylemi ilerlemez.
Bu faktörler nedeniyle miyomu olan bir kadının sezaryen olma ihtimali daha yüksektir. Ancak bu miyomu olanların normal doğum yapamayacağı anlamına gelmez. Bebeğin duruşuna, kilosuna ve hastanın muayenesine göre miyomu olan bir kadının normal doğum yapıp yapamayacağına karar verilir.
Miyomu olup hamile olanlar ağrı şikayeti yaşayabilir. Çünkü gebelikte hormonların etkisi ile miyomda dejenerasyon yani çürüme olabilir. Bu da kasıklarda veya karında ağrı yapabilir. Bu ağrı bele veya bacağa vurabilir. Bazen miyom ağrısı doğum sancısı ile karışabilir. Miyom ağrısını gerçek doğum sancısından ayırt etmenin yolu NST testidir. Gebelikte olan miyom ağrıları için parasetamol türevi ilaçlar tercih edilir.
Miyomlar östrojen duyarlı tümörler olduğu için gebelikte büyüyebilir. Bazı çalışmalarda miyomların gebelikte %25 oranında büyüdüğü gösterilmiştir. Ancak bazı çalışmalarda ise miyomların hamilelikte büyümediği, aynı kaldığı saptanmıştır.
Klinik pratikte miyomların gebelikte bir miktar büyüdüğü ancak boyutlarında aşırı bir değişiklik olmadığını görmekteyiz.
Evet, doğumdan sonra miyom küçülür. Çünkü doğumla beraber miyomu büyüten hormon olan östrojen azalır. Bu nedenle doğumdan sonra miyomlarda küçülme olur.
Doğum şeklinin miyom küçülmesi üzerine etkisi yoktur. Normal doğum da olsa sezeryan doğum da olsa miyom küçülür ama tamamen gitmez. Miyomun tamamen gitmesi için ameliyatla alınması gerekir.
Miyom ameliyatında, rahime kesi yapılarak myom çıkarıldığı için rahimde iz kalır. Doğum sırasında güçlü kasılmalar ile eski dikiş yerleri açılabilir, rahim yırtılabilir. Bu nedenle miyom ameliyatı olanlar normal doğum yapamaz, sezaryen ile doğum yapmaları gerekir.
Sonuç olarak bazı miyomların gebelik üzerine olumsuz etkisi vardır. Bu nedenle hamilelik planlayan bir kadının hamile kalmadan önce muayene olması ve gebeliğe zararı olacak miyomların hamilelik öncesi alınması gebelik sonuçlarını olumlu yönde etkileyecektir.
Referanslar
