Doğum kontrol hapları, yumurtalıklarınızın yumurtlama sırasında yumurta bırakmasını önleyen hormonlar içeren ilaçlardır.
Doğum kontrol hapları ayrıca rahim ağzından salgılanan servikal mukusun kalınlaşmasını sağlayarak sperm ile yumurta arasında bariyer görevi görmesini sağlar.
Doğum kontrol hapı içeriğinde yer alan progesteron rahim içinde bebeğin yerleşeceği endometrium tabakasını ince ve bebek yerleşimi için elverişsiz kılar.
Doğum kontrolü yöntemleri arasında en sık kullanılan yöntem doğum kontrol haplarıdır. Koruyuculuk oranı haplar düzenli ve doğru şekilde kullanıldığında %99.9`a ulaşmaktadır.
Doğum kontrol hapları ile ilgili olarak doğum kontrol hapları nedir? doğum kontrol hapları nasıl kullanılır? doğum kontrol hapları yan etkileri ve diğer merak ettiğiniz soruların cevabını bu yazımızda bulabilirsiniz.
Doğum kontrol hapı, oral kontraseptiflerin 1960 larda ilk piyasaya sunulanları yüksek doz östrojen içeren, 21 gün boyunca alınan ve kutu bitiminde bir hafta ara verilen haplardı.
Yeni jenerasyon haplar da daha düşük östrojen içermekte olup ara verilmeden kullanılan seçenekleri mevcuttur. Ara verilmeden kullanılanları 7 günlük arada plasebo denen sahte haplar yada demir hapları içerir. Plasebo yada demir hapları döneminde adet kanamasının olması beklenir.
Doğum kontrolü etkisi sadece progesteron hormonu etkisiyle gerçekleşse de haplara etinil estradiol eklenmesi ile hem ilacın koruma etkinliği artar hemde adet düzeni sağlanır. Son 50 yılda çok sayıda progesteron çeşidi önerilmişken, doğum kontrol haplarında etinil estradiol hiç değişmeden kalmıştır.
Doğum kontrol hapının etkin olması için hapa adetin ilk 5 günü, ideal olarak ise adetin ilk günü başlanmalıdır.
Eğer 21 günlük hap kullanılıyorsa kutu bitiminde adet görülmesi için bir hafta ara verilir. 28 günlük tabletler de ise son 7 hap ilaç içermez yada demir ilacı içerir. 28 günlük doğum kontrol hapları üzerlerinde belirtilen sıraya göre alınır.
İlaç içermeyen yada demir içeren tabletler alınırken adet görülür. Doğum kontrol ilaçları aynı saat de alınmalıdır. İlaç alınması unutulduğu durumda doğum kontrol etkisi azalır. Ek koruma yöntemi kullanılmalıdır.
Doğum kontrol hapının uzun bir süre kullanımı güvenlidir. Ancak bazı kanser türlerini geliştirme riskini artırabileceğini yönünde çalışmalar bulunmaktadır. Uzun süreli kullanımında meme kanseri veya rahim ağzı kanseri riski artabilir.
Kullanım süresi ne kadar uzarsa risk o kadar yükselebilir. Bununla birlikte, bu riskle ilgili çelişkili çalışma sonuçları da mevcuttur. Son yapılan bazı çalışmalar meme kanseri riskinde artış göstermemekle birlikte memenin fibrokistik hastalığı riskini azalttığını bildirmektedir.
Doğum kontrol hapının uzun süre alımının ise yumurtalık, rahim ve kolon kanser, riskini azalttığı bulunmuştur.
Kıllanma ve kilo alma yan etkileri daha az, kullanımında bir miktar bulantı yapan, içerik olarak etinil estradiole ek olarak drospirenon ilave edilerek üretilmiş doğum kontrol hapıdır.
Özellikle endometriozise bağlı hormonal baskılama tedavisinde, adet sancısının giderilmesinde ve adet düzenlenmesinde sıklıkla kullanılan 21 günlük kullanımı olan bir doğum kontrol hapıdır.
Yasmin (30 mikrogram) e göre daha düşük doz etinil estradiol içerir (20 mikrogram). Buna bağlı östrojenik yan etkiler daha az görülür.
Doğum kontrol hapı kullanımında, hapı her gün aynı saatte almanız gerekir. Bir dozu atlarsanız, hamileliği önlemek için önünüzdeki yedi gün boyunca ek bir doğum kontrol yöntemi kullanmalısınız. Doğum kontrolü hapı alımı unutulduğunda lekelenme veya hafif kanama olabilir.
Doğum kontrol hapı kullanımı düzenli alım gerektirir. Bununla birlikte cinsel birliktelik sırasında bir kesintiye neden olmadan koruma etkisini göstermesi avantajlı yönüdür.
Doğum kontrol hapının etkinliğini göstermeye başlaması yedi gün sürebilir. Adet döneminde ilk beş gün başlanabilirse de ideali adetin ilk günü başlamaktır. İlaca geç başladıysanız ek korunma yöntemi kullandığınızdan emin olunuz.
Doğum kontrol hapları hamileliği önlemeye yardımcı olurken cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı herhangi bir koruma sağlamaz. Cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemek için prezervatif gibi ek bir doğum kontrol yöntemi kullanılması gerekir.
Doğum kontrol hapı yan etkileri olarak;
35 yaş üstünde ve sigara kullanıyorsanız doğum kontrol hapı sizin için ciddi risk teşkil edebilir. Doğum kontrol hapı kullanımının risk yarattığı durumları özetleyecek olursak;
Doğum kontrol hapları konusunda en çok merak edilen sorulardan biriside bu hapların kısırlık ile ilişkisidir. Yapılan çalışmalar doğum kontrol haplarının kısırlık ile ilişkisi olmadığını göstermiştir.
Yeni jenerasyon doğum kontrol hapları düşük hormon düzeylerine ve yan etki profiline sahiptir. 35 mikrogram altında etinil estradiol içerenlerin yan etkileri minimumdur. Progesteron olarak sipropteron asetat, drospirenon, gestoden ve desogestrel içeren doğum kontrol hapları sivilce ve kıllanma durumunda tercih edilir.
Yeni jenerasyon progesteron olarak gestoden ve desogestrel içerenler en az yan etkili olan doğum kontrol ilaçlarıdır. Doğum kontrol hapı seçiminde dikkat edilmesi gerekenler;
Doğum kontrol hapları gebeliği önleyici etkilerinin dışında ek kullanım alanları vardır. Doğum kontrol haplarının kullanımının etkili olduğu diğer alanlar;
Doğum kontrol hapları rahim kanseri, yumurtalık kanseri ve kalın barsak kanseri görülme riskini azaltır.
Doğum kontrol hapları ve diğer doğum kontrol yöntemleri ile ilgili öneri ve işlemler Prof. Dr. Önder Koç tarafından Ankara Çankaya daki muayenesinde gerçekleştirilmekte, laparoskopik tüp bağlama gibi kalıcı doğum kontrol yöntemleri ise anlaşmalı olduğumuz özel hastanelerde gerçekleştirilmektedir. Randevu ve danışma için bize 505 2874333 no lu telefondan ulaşabilirsiniz.
Halk arasında yanlış bir inanış uzun süre doğum kontrol hapı kullanıldığında rahmin dinlendirilmesi gerektiğidir.
Doğum kontrol hapları rahmin her ay yenilenen rahim iç tabakasını normalden daha ince tutar. Bu nedenle daha az adet kanaması gerçekleşir. Haplar bırakılır bırakılmaz normal adet döngüsü ve yumurtlama normale döner. Bu nedenle rahmin dinlendirilmesi diye bir uygulamaya ihtiyaç yoktur. Rahmi dinlendirmek istenmeyen gebelik olasılığını artırır.
Doğum kontrol hapı, günlük dozu unutulunca ertesi gün 2 doz alınmalıdır. Bu durumda koruyuculuk azalmaz. İlacın alınması 2 gün unutulursa ek korunma yöntemleri kullanılmaldır.
İlacın içindeki estrojen bazı hastalarda bulantı ve kusma yapabilir. İlaç alımından sonra 2 saat içinde kusma gerçekleşirse ilaç etkinliği olayacağı için yeni tablet alınmalıdır.
Hap dışında çok sayı doğum kontrol yöntemi mevcuttur. Tüp ligasyonu bunlar arasında kalıcır. Spiral, Aylık ve 3 aylık iğne, barier yöntemler ve kol altı implantlar diğer doğum kontrol yöntemleridir.
Doğum kontrol hapı bitmesine rağmen adet olmadıysanız, acilen gebelik testi yapılmalıdır.
Multifazik denen içinde farklı hormon dozları içeren preparattır.
Doğum Kontrol Hapı - Referanslar (Kaynaklar)
